حسین صمصامی؛ کارشناس اقتصادی
کیوسک خبر ـ حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نه تنها رانتی را از بین نبرده بلکه معیشت مردم را با سختی مواجه کرده است. اگر واقعا ارز ۴۲۰۰ رانت بود چرا وقتی آن را حذف کردیم قیمت شکر از کیلویی ۶ هزار تومان، به ۱۸ هزار تومان رسید؟ رانت یعنی ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌گیرم و با‌ آن شکر و روغن وارد می‌کنیم و با قیمت آزاد به مردم می‌فروشیم و ما‌به‌التفاوتش به جیب‌مان می‌رود. بنابراین وقتی این ارز حذف بشود رانت از جیب من باید خارج بشود نه اینکه قیمت کالاها افزایش پیدا بکند. پس وقتی که افزایش قیمت کالاها را شاهد بودیم حکایت از این دارد که این اتفاقا به هدف اصابت کرده است. اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی در بحث روغن صددرصد به جامعه هدف اصابت کرد. بخش قابل توجهی از رکودی که در بخش صنعت وجود دارد به خاطر کمبود نقدینگی است. عامل اصلی‌اش نرخ ارز است وقتی نرخ ارز بالا برود هزینه‌های تولید را بالا می‌برد. لذا در اقتصاد می‌گویند که نقدینگی درون‌زا شده است و عامل اصلی نقدینگی تورم است و عامل اصلی تورم نرخ ارز است. این یک واقعیت است که دارد اتفاق می‌افتد. اگر ما غیر از این بخواهیم تحلیل بکنیم به سیاستگذار آدرس غلط می‌دهیم به جای اینکه برود قیمت ارز را کنترل بکند می‌گوید یک کاری بکنیم که نقدینگی را کنترل کنیم. رئیس سابق یک سازمان سال قبل گفت عامل اصلی تورم، افزایش حقوق کارمندان است و این موضوع باعث تورم می‌شود و ما حقوقشان را ۱۰ درصد افزایش می‌دهیم! آیا این دلیل بود؟ حقوق کارمند را ۱۰ درصد افزایش دادید، تورم چند درصد شد؟ آیا توانستید آن را کنترل کنید؟ عامل اصلی تورم در کشور ما این نبود، عامل اصلی تورم در کشور ما افزایش نرخ ارز بود. شما قدرت کمتری برای مردم ایجاد کردید، چرا در بازار این اتفاق افتاد؟پس نشان داد این تحلیل، غلط بود و یک خسارت سنگین به مردم زدید. کسی هست که یقه این مسئول را بگیرد که با این تحلیل غلط به مردم فشار آورد؟ معاون وزارت رفاه و افراد دیگری که وارد شده بودند و به ریز مسائل را دنبال و رصد می‌کردند اذغان داشتند که ارز ۴۲۰۰ تومانی در برخی از اقلام از جمله برنج و روغن صددرصد به هدف خورده بود. ادامه اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به نفع کشور بودما در اقتصاد تحلیل هزینه و فایده می‌کنیم، اگر فایده آن نسبت به هزینه‌اش بیشتر باشد، آن سیاست توجیه دارد. تا زمانی که ارز ۴۲۰۰ تومانی برای تامین کالاهای اساسی اختصاص پیدا می‌کرد مردم فشاری را تحمل نمی‌کردند اما وقتی این ارز حذف و این سیاست اجرا شد همه مردم با پوست و گوشت و استخوانشان احساس کردند که این سیاست، سیاست درستی نیود چون باعث افزایش قیمت کالاهای اساسی شد. دولت ادعا می‌کرد که برای تامین کالاهای اساسی ارز ندارم، اینکه ما می‌گوییم منابع ارزی نداریم به چه معناست؟ آیا ارز نداریم یا ارز نفتی که ۴۲۰۰ می‌خواهد تبدیل بشود و ما کالا را بخریم؟ اینها می‌گفتند که ارز هست بانک مرکزی از نیما ارز می‌خرد به وارد کننده ۴۲۰۰ می‌دهد مابه‌التفاوتش پایه پولی را بالا می‌برد. البته رئیس اسبق سازمان برنامه و بودجه این موضوع را رد کرد اما بر فرض که این حرفش هم درست باشد ما در یک بررسی علمی نشان دادیم حتی اگر دولت ارز نفت نداشته باشد ارز را از نیما بخرد ما به التفاوتش پایه پولی را بالا می‌برد و باعث ایجاد نقدینگی می‌شود، یک تورم و یک آثار منفی رشد دارد و حالا اگر ارز را بالا ببرد و ارز ۴۲۰۰ تومانی را بالا ببرد این هم باعث تورم می‌شود. تورم ناشی از اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به مراتب بسیار کمتر از حذف آن بود، برخی افراد یک مسیر غلطی در جلوی راه دولت گذاشتند و در این خصوص تحلیل غلطی داشتند. همین وزرایی که در دولت هستند و به حرفهای امثال ما توجه نمی‌کنند. به هر حال ما یک مسیری را رفتیم که درست نبود، آیا دولتی‌ها و کارشناسانی که به دولت مشاوره می‌دهند آیا اعتقاد دارند این مسیر غلط است؟ الان با مردم مصاحبه کنید که وضعیت رفاهی شما قبل از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی چطور بود الان چطور است؟ بعد با کارشناسان صحبت بکنید می‌گویند قبلا رانت وجود داشت و ما آن را حذف کردیم! وقتی معیشت مردم با خطر و سختی مواجه شده چه رانتی را از بین برده‌اید؟