×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

اخبار ویژه

امروز : پنج شنبه, ۹ فروردین , ۱۴۰۳

حسن سبحانی-اقتصاددان

کیوسک خبر ـ قانون عملیات بانکی در ۱۰ شهریور سال ۶۲ تصویب شد و شش ماه به نظام بانکی فرصت داده بودند که خودش را آماده کند تا از روز اول سال ۶۳ اجرایی شود. از جمله مواردی که باید نظام بانکی خودش را آماده می‌کرد تدوین آیین‌نامه‌های قانون بود که بعد به تصویب هیئت وزیران می‌رسید. در پاییز و زمستان همان سال ۶۲، چندین آیین‌نامه اجرای قانون به تصویب هیئت وزیران رسید که آن آیین‌نامه‌ها اصولاً آیین‌نامه آن قانون نیست، آن آیین‌نامه‌ها همان بانکداری ربوی را تدوین کرده، منتهی به‌جای کلمه بهره از کلمه سود استفاده کرده است.بخشی از آن به‌خاطر این است که خود قانون عملیات بانکی بدون ربا با کاستی‌های زیادی تصویب شد، ولی بخش دیگری به‌خاطر این است که کسانی که می‌خواستند آیین‌نامه را بنویسند همان کارشناسان بانک مرکزی بودند که تا چند ماه قبلش با نظام ربوی کار می‌کردند، اصولاً آن‌ها نظام غیرربوی بلد نبودند، آیین‌نامه‌هایی را نوشتند و هیئت وزیران تصویب کردند و برای اجرا آمدند. من اعتقاد دارم که قانون عملیات بانکی بدون ربا حتی یک ساعت در ایران اجرا نشد، نه اینکه بعضی‌هایش اجرا شد بعضی‌هایش نشد، البته بعداً هم با مشکلاتی مواجه شد به‌خاطر اینکه شبکه بانکی با آیین‌نامه و با دستورالعمل کار می‌کند چندان به قانون کار ندارد.من در کتابی که در دانشگاه تهران در حال چاپ است نشان دادم که فرایند استحاله بانکداری بدون بهره به‌چه‌صورت بود. آن آیین‌نامه اجرایی از همان ابتدا مسئله بانکداری بدون ربا را خنثی کرد، قبل از آنی که سال ۶۳ شروع شود و مثلاً به این صورت در بیاید، البته بعد از آن هم هر مشکلی که پیش آمد در شبکه بانکی بانک‌ها رجوع کردند به مجلس و مجلس را قانع کردند که “اگر فلان چیز را تصویب کنید بهتر می‌شود.”، آن‌ها هم تصویب کردند و یک میخ دیگری هم بر تابوت آن مرده به نام بانکداری بدون ربا کوبیدند، بنابراین اساساً این مولود از ابتدا به دنیا نیامد، تا اینجا من حتی یک ساعت اجرای آن قانون ولو ناقص را در شبکه بانکی نمی‌بینم.البته اگر آن قانون تلاش می‌شد که اجرا بشود حتماً شرایط مثل شرایط امروز نبود، این‌که چه شرایطی بود چون اجرا نشده است، نمی‌توانیم بگوییم که چه از آب در می‌آمد، ولی چون وضع فعلی همان بانکداری ربوی هست ـ با وجود آنکه بنا بود که ربا در آن نباشد ـ در صورت اجرای صحیح قانون عملیات بانکی بدون ربا شرایط از وضع موجود اندکی بهتر می‌شد،
مثلاً کسانی که قانون عملیات بانکی بدون ربا را در سال ۶۲ در مجلس اول تصویب کردند بر اساس آنچه مذاکرات مجلس نشان می‌دهد و خود آن قانون، اصولاً تلقی از پول و بانک نداشتند، به‌نظر من اصلاً نمی‌شناختند، از خلق پول هم اصلاً تلقی‌ای نداشتند، اصلاً درباره این چیزها در آن مذاکرات هیچ صحبتی نیست. آن‌ها بانک را یک قلکی، یک صندوقی می‌دانستند که مردم می‌آیند در آنجا اسکناس و سکه خودشان را می‌گذارند، بعد از طرف دیگر عده‌ای رجوع می‌کنند و بانکدار از همان سکه‌ها و اسکناس‌ها به آنها وام می‌دهد با این تفاوت که در گذشته بهره می‌گرفتند که این‌ها می‌گفتند “شما بهره نگیرید”.

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.