طاهره نطقی طاهری ـ مدیر مسئول

در تاریخ معاشرت بشر، نام‌هایی هستند که تنها با یادآوریِ یک کلمه، موجی از معنا، مقاومت، بصیرت و فداکاری را به جنبش می‌آورند. یکی از این نام‌ها، «زینب کبری(س)» است؛ زنی که نه فقط دختر علی(ع) و فاطمه(س)، خواهر حسن و حسین(ع)، بلکه جانشینِ حقیقیِ رسالتِ انسانی در سخت‌ترین لحظات تاریخ اسلام بود.

جایگاه حضرت زینب(س) در نظر ائمه معصوم(ع)، فراتر از یک شخصیت تاریخی است. ایشان تربیت‌شده در مکتب نبوت و وحی، در آغوش رسول خدا(ص) و تحت نظارت فاطمه زهرا(س)، شکوفایی یافت. پیامبر اکرم(ص) نام ایشان را از جانب الهی برگزید و فرمود: «علی، تو زینت دنیا هستی، اما این دختر، زینت تو خواهد شد.» این نامگذاری نه تنها پیش‌بینیِ مقام والا، بلکه پیش‌بینیِ نقشی محوری در تحولات آینده بود.

از نگاه حضرت علی(ع)، زینب(س) تنها یک دختر نبود، بلکه سردار و رازدار او محسوب می‌شد. روایات نقل می‌کنند که وقتی اهل بیت(ع) به مرقد پیامبر(ص) می‌رفتند، امام علی(ع) جلو می‌رفت تا راه را باز کند و خودش چراغ‌ها را خاموش می‌کرد تا قد و قامت حضرت زینب(س) دیده نشود. این ادب، نشانه‌ای از حرمت و جایگاه والای ایشان در خاندان نبوت بود.

اما شایستگی حضرت زینب(س) تنها به فضیلت نسب محدود نمی‌شود. علمِ لدنی، بصیرت عمیق، و خطابات الهی‌السبک او در کوفه و شام، گواهی بر وجود علمی است که نه از طریق تحصیل، بلکه از ذات الهی افاضه شده بود. امام سجاد(ع)، پس از شنیدن خطبه غرّای ایشان، گفت: «بحمدالله، تو دانشمند بدون آموزگار و اندیشمند بدون استاد هستی.»

در دوران اسارت، زینب(س) نه تنها مادر معنوی کودکان اهل بیت، بلکه پرچمدار هویت اسلامی شد. در مسیر کوفه به شام، با ضعفِ گرسنگی و زخم، نماز را نشسته اقامه می‌کرد، غذای خود را به کودکان می‌داد و تازیانه‌ها را از سر آنان می‌گرفت. امام سجاد(ع) می‌گوید: «عمه‌ام زینب، حتی شب یازدهم محرم، نماز شب را ترک نکرد.»

لقب «عقیله بنی‌هاشم» — خردمندترین زن هاشمی — نه تنها از سوی مردم، بلکه از جانب ائمه معصوم(ع) به ایشان داده شد. این عنوان، نه تنها نشانه هوش و دانش، بلکه نماد صبر، مدیریت، و مقاومت در برابر ظلم است. او نائبه الحسین(ع)، جانشین برادر معصوم خود، بود؛ زنی که بعد از شهادت حسین(ع)، نهضت را زنده نگه داشت.

پیامبر(ص) از سرنوشت غمبار ایشان آگاه بود و در تولدش گریست: «گریه‌ام به این علت است که این دختر، با هزار بلا مواجه خواهد شد.» اما همان پیامبر می‌گوید: «هر کس بر مصیبت‌های زینب گرید، گویی بر حسن و حسین گریسته است.»

زینب(س) تنها یک الگوی زن نیست، بلکه الگوی انسان آزاده‌ای است که در مقابل ظلم، سکوت نمی‌کند، در برابر تحقیر، تسلیم نمی‌شود، و در میان ویرانی، نهضت را زنده می‌کند. امروز، در عصری که هویت، ایمان و مقاومت به چالش کشیده شده، حضور حضرت زینب(س) نه یک یادبود، بلکه فریادی زنده از قلب تاریخ است: «همه چیز می‌گذرد، اما عقیله، جاویدان است.»