طاهره نطقی طاهری ـ مدیر‌مسئول

پایداری اقتصادی دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت بقا است. ایران با توجه به تحریم‌های گسترده، نوسانات ارزی، وابستگی به درآمدهای نفتی و چالش‌های ساختاری داخلی، بارها در آستانه بحران‌های شدید اقتصادی قرار گرفته است. در این شرایط، تنها راه عبور از این باتلاق، ساخت اقتصادی مقاوم، منعطف و پایدار است.

مفهوم «اقتصاد مقاومتی» که از سال ۱۳۹۲ به‌عنوان چارچوبی راهبردی در سیاست‌های کلان کشور مطرح شد، تنها یک شعار سیاسی نیست، بلکه یک ضرورت واقعی برای بقا و رشد خودکفا است. این رویکرد، با تأکید بر درون‌زایی، تقویت تولید ملی، کاهش وابستگی به منابع خارجی و اصلاح الگوی مصرف، به دنبال ایجاد اقتصادی است که نه تنها در برابر شوک‌ها مقاوم باشد، بلکه بتواند از بحران‌ها به عنوان فرصتی برای نوآوری و تحول استفاده کند.

در موازات این مفهوم بومی، تجربه جهانی نیز بر «تاب‌آوری اقتصادی» تأکید دارد. کشورهایی که پیش از بحران‌ها ساختارهای نهادی قوی، تنوع اقتصادی، حکمرانی شفاف و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های دیجیتال و انسانی داشته‌اند، نه‌تنها سریع‌تر از بحران خارج شده‌اند، بلکه رشد پایدارتری نیز تجربه کرده‌اند. این تجربه‌ها نشان می‌دهد که مقاومت اقتصادی تنها با کنترل نقدینگی یا تنظیم بازار ارز ممکن نیست، بلکه نیازمند اصلاحات ساختاری عمیق است.

راه بهینه برای ایران، تلفیق هوشمندانه این دو رویکرد است: استفاده از مفهوم مقاومتی به‌عنوان بستر استراتژیک و تاب‌آوری اقتصادی به‌عنوان ابزار عملیاتی. این یعنی تقویت تولید داخلی نه فقط برای خودکفایی، بلکه برای ایجاد ارزش افزوده، اشتغال پایدار و ورود به زنجیره‌های ارزش جهانی. یعنی حمایت از فناوری‌های نوین، دانش‌بنیان‌سازی صنایع و ایجاد فضای کسب‌وکار مطلوب برای بخش خصوصی.

همچنین، هیچ مقاومتی بدون عدالت اجتماعی و اعتماد عمومی پایدار نیست. اصلاح الگوی توزیع درآمد، شفافیت در مدیریت منابع و مبارزه جدی با فساد، ستون‌های اصلی این مسیرند. اقتصاد مقاومتی تنها زمانی موفق است که مردم نه تنها در برابر بحران‌ها دوام بیاورند، بلکه احساس کنند که سهمی عادلانه از رشد دارند.

در نهایت، آینده اقتصاد ایران به این بستگی دارد که آیا می‌توانیم از واکنشی عمل کردن فراتر رفت و با برنامه‌ریزی بلندمدت، ساختارهای مقاوم و پویا بسازیم. این فقط راه بقا نیست، بلکه تنها مسیر واقعی به سوی توسعه پایدار و استقلال اقتصادی.