ناهید نیک بین ـ نویسنده

مهرمی‌آید و صدای پایش همراه می‌گردد با صدای پای کودکان که مشتاقانه و گاه پراسترس قدم برمی‌دارند در مسیر پر هیجان آموزش و پرورش.
اولین گام کودک در دنیای آموزش آشنایی با حروف الفبا و اعداد است و ادبیات از همان ابتدا یاریگر او در این مسیر می‌باشد.
وارد شدن به دنیای کودکان نیاز به این دارد که بُعدهای رفتاری او شناخته شود. در هنگام پرداختن به ادبیات کودک و نوجوان خواسته‌های او، عاطفه، توانایی‌های ذهنی و روحی و… باید مورد توجه قرار گیرد.نویسنده با نفوذ در ضمیرناخودآگاه و معصوم کودکان می‌تواند احساسات درونی، رویاها و آرزوهای آنان را به سمت و سوی خلاقیت پرورش دهد. ادبیات کودک و نوجوان می‌تواند راهنمایی‌های اخلاقی را بدون اجبار، تنبیه یا تشویق، برای کودک داشته‌باشد.
ویژگی جهان معاصر و تغییر و تحول پرسرعتی که در حال جریان است، عرصۀ رقابت در زمینۀ کیفیت بخشی و ارائۀ خدمات مطلوب، توجۀ پژوهشگران و محققان و حتی صنعتگران را به خود جلب نموده است. آنچه که مسلم است، ماندگاری در این جامعۀ صنعتی پرتنوع و ارائۀ خدمات مفید و قابل توجه احتیاج به خلاقیت دارد.
از دیدگاه طرفداران نظریۀ رفتارگرایی که یکی از مهمترین نظریۀهای خلاقیت است، خلاقیت یک رفتار بدیع و دارای ارزش تولیدی است. رفتارگرایان بر نقش محیط در تحقق خلاقیت تاکید دارند.
بی شک تغییر و تحولاتی که با این سرعت به جلو پیش می‌رود، غیر از زمینه‌های بالقوه و ژنتیکی که منتقدان نظریۀ رفتارگرایی به آن اعتقاد دارند، برای ماندگاری و بهره وری ، محتاج نوآوری و خلاقیت است.
یکی از راههای هدایت این تغییرات پرسرعت برای رسیدن به بهره وری بهتر و بیشترآموزش و پرورش است. با توجه به ویژگیهای کودکان با آن دستان خالی و کم توان از یک طرف و از طرفی ضمیر پاک و بی آلایششان که می‌تواند پر شود از آموزه‌های درست و مثبت، می‌توان آنان را عامل نوآوریهای ارزشمند و خالق دنیای صنعتی پرآرامش و آسایش دانست.
کودکان این قدرت را دارند که با تغییرات و پیشرفتهای جامعۀ مدرن کنار بیایند و از امکانات آن استفاده کنند. مانند استفادۀ بهتر ـ ـ نه لزوماً درست ـ از گوشی همراه، کامپیوتر و… . باید توجه داشت که همین ضمیر پاک و معصومیت کودکانه، می‌تواند با این حجم اطلاعاتِ بعضاً منفی که از هر طرف بر او وارد می‌شود، منجر به هرز رفتن دنیای شیرین کودکی و سرانجام ویرانی شخص و جامعه گردد.
ماکسیم گورکی می‌گوید:« نیروهای مؤثر برای آموزش و پرورش عبارتند از:« هنر و علم که هر دو در ادبیات وجود دارد.»، قصه‌ها و ترانه هایی که برای کودک خوانده می‌شود با او رشد می‌کند و همراه با بزرگ شدنش پیچیده‌تر می‌گردد.
معلمان و نویسندگان، با هدایت درست احساسات و پرورش کنترل شدۀ رویاها و تخیلات کودک، می‌توانند به او بیاموزند که راه درست را در جهت رسیدن به آرمان هایش پیدا کند. آموزش درست و برنامه‌ریزی شده می‌تواند این شرایط را فراهم کند که تخیل غیرهدفمند و پراکنده تبدیل به تجسم خلاق شود.