ناهید نیک‌بین ـ‌ نویسنده

در دوران بحران موقعیتی اضطراری و آنی و غیرقابل پیش‌بینی بوجود می‌آید که افراد جامعه را در وضعیت سخت و خطرناکی قرار می‌دهد. خانواده با رویدادی برنامه ریزی نشده روبرو می‌شود که طبعاً دستش برای حلِ مشکل خالی می‌باشد. دچار استرس و سردرگمی می‌گردد. پر واضح است که ترس و در صورت تداوم آن، اضطراب در کودکان بیشتر از دیگران نمود پیدا می‌کند.
در زمان بحران، به ویژه در گیرودار جنگ و حملات موشکی به شهرها، کودکانِ بی‌گناه، آسیب پذیرترین گروهِ جامعه می‌باشند.
تأثیرات جدی که جنگ و ویرانی های آن از جنبه های مختلف جسمی؛ روانی و اجتماعی بر کودک می‌گذارد ، می‌تواند عمیق و بعضی مواقع طولانی مدۤت باشد.
سرو‌صدایِ ناشی از انفجار ؛ شنیدن گفتگوهای مرتبط با حوادث ناراحت کننده و بعضاً هولناک که مابین اطرافیان ردو بدل می‌شود ؛ به هم ریختگیِ نظم طبیعی زندگی؛ پیگیریِ مداوم اخبار تهدیدآمیز طرفین درگیری توسط خانواده وهیجان زدگی آنها ؛ مواجهه مستقیم با صحنه های ویرانی ساختمانها ، باعث ایجاد دلهره در او می‌گردد. کودک ناخواسته وارد دنیای خوفناکی می‌شود که نه تنها او و خانواده اش، بلکه کل جامعه را درگیر کرده است. دنیای ناشناختۀ پراز غبار که او را از محدودۀ امنش بیرون رانده است.
بسته به مقدار درگیری و شخصیت کودک ، اضطراب در گفتار و رفتارش پدیدار می‌شود. کابوس‌های شبانه؛ سؤال‌های پی درپی در پیرامون جنگ؛ حساس شدنِ او به سرو صدا و در مراحلِ حادتر درد معده و پرخاشگری از نشانه‌های اضطراب او می‌باشد. گاه حتی سکوتش نیز می تواند زنگ خطری باشد برای نشان دادن ترس پنهان او که والدین باید به آن توجه نمایند و با راهنماییِ متخصصین پیگیر درمان باشند.
در نگاه اول نکته ای که به نظر می‌رسد بهترین راه حل برای دچار نشدنِ کودک به معضلات فوق باشد ، دور نگاه داشتنِ او از معرکۀ جنگ و درگیری است. اما جنگ دوازده روزۀ کنونی ثابت کرده است که انجام این عمل گاه ناممکن می باشد ، پس باید به دنبال راه حل‌هایی باشیم که با وجود حضور کودک در مناطق درگیر حملات هوایی و موشکی، دلِ کوچک او در امان بماند و کمتر حسِ ناامنی بر او چیره گردد. در وحلۀ اول باید سعی کنیم که خود اضطراب مان را مدیریت نماییم. توجه داشته باشیم او خطر را دریافته است و فهمیده که شرایط عادی زندگی به هم ریخته است، پس نمی‌توان هیجان‌زده و مضطرب با دروغ و زورگویی بر ترس او سرپوش نهیم ، بلکه باید این حس را در او تقویت کنیم که آغوشِ گرم‌مان پناهگاه اوست و در برابر خطرات مراقب او هستیم. تلاش کنیم او را از دسترسی به رسانه ها دور نگاه داریم. در حد امکان برنامۀ عادی روزمره را اجرا نماییم. خواب و استراحت به موقع ؛ تغذیۀ مناسب ؛ بازی و حرکات ورزشی ؛ انجام تکالیف مدرسه ؛ نقاشی و کارهای هنری ؛ تماشای فیلم‌های کمدی و انیمیشن‌هایی که نیروهای پرقدرت و ماورایی به کمک مردم می‌آیند ؛ خواندنِ داستان و روایت قصۤه هایی با پایان خوش و هر سرگرمی ای که بتواند حواس او را از جنگ دور کند ، قدمی است برای خالی شدنِ ذهن کودک از احساسات منفی و گذارِ موفق‌ترش از یک بحران.
به امید دنیایی کم بحران و پر از صلح برای همۀ جوامع به خصوص کودکان پاک.