فولاد خوزستان برای نخستین بار در جهان موفق به بومی‌سازی فناوری تبدیل لجن صنعتی به آهن اسفنجی شده است؛ اقدامی که هم معضل زیست‌محیطی را حل می‌کند و هم سالانه صرفه اقتصادی چشمگیری برای صنعت فولاد به ارمغان می‌آورد.

به گزارش کیوسک‌خبر، در قلب بزرگترین مجتمع‌های فولادسازی کشور، تحولی بنیادین در مدیریت ضایعات صنعتی رقم خورده است. فولاد خوزستان با اجرای طرحی نوین، موفق شده است لجن صنعتی «که تاکنون به عنوان پسماند خطرزا و چالش‌زای محیط‌زیستی شناخته می‌شد» را به ماده‌ای باارزش در چرخه تولید فولاد تبدیل کند.

داوود تقی‌پور، رئیس واحد بازیافت ضایعات صنعتی فولاد خوزستان، این دستاورد را در حاشیه اولین روز از نمایشگاه بین‌المللی متافو در جمع اصحاب رسانه اعلام کرد. او با اشاره به منشاء تولید لجن صنعتی گفت: در فرآیند تولید آهن اسفنجی به روش میدرکس، گازهای خروجی حامل ذرات معلق اکسیدی آهن هستند. این گازها پس از شست‌وشو با آب، به لجنی غنی از مواد آهنی تبدیل می‌شوند که تاکنون عمدتاً به صورت انبارشده و بدون استفاده باقی می‌ماند.

این لجن، که حدود ۶۰ درصد آن را آب تشکیل می‌دهد، علاوه بر مشکلات نگهداری و دپو، بار زیست‌محیطی سنگینی بر دوش صنایع فولاد داشته است. با این حال، با شناسایی بالقوه ارزش اقتصادی و معادن ثانویه موجود در این پسماند، تصمیمی استراتژیک برای بازگرداندن آن به چرخه تولید اتخاذ شد.

بر اساس این طرح، لجن پس از خشک‌شدن و ترکیب با مواد چسبنده و آهک، به بریکت تبدیل می‌شود. آنالیز اولیه نشان می‌دهد این بریکت حاوی ۶۰ تا ۶۵ درصد آهن و ۳۰ تا ۳۵ درصد آهن فلزی است، معیاری که آن را به ماده‌ای مقرون‌به‌صرفه برای تولید فولاد تبدیل می‌کند.

تقی‌پور توضیح داد: بریکت‌های تولیدشده پس از کسب استحکام لازم، مستقیماً وارد کوره‌های احیای مستقیم می‌شوند. نتیجه حیرت‌انگیز است: پس از احیا، میزان آهن کل به ۸۵ تا ۹۰ درصد و آهن فلزی به ۸۰ تا ۸۵ درصد می‌رسد، ضمن اینکه متالیزاسیون محصول نهایی به ۹۰ تا ۹۵ درصد می‌رسد.»

این فرآیند از حدود یک سال پیش به صورت صنعتی و مستمر در حال اجراست. امروز، بریکت‌های تولیدشده به طور منظم وارد کوره‌های احیا شده و پس از تبدیل به آهن اسفنجی، به کوره‌های قوس الکتریکی منتقل می‌شوند. این رویکرد نه تنها حلقه بسته تولید را تقویت می‌کند، بلکه وابستگی به مواد اولیه خارجی را نیز کاهش می‌دهد.

این دستاورد، علاوه بر جنبه زیست‌محیطی، بعد اقتصادی قابل توجهی دارد. با بازیافت این مواد، فولاد خوزستان سالانه صرفه‌جویی چشمگیری در هزینه‌های مواد اولیه و مدیریت پسماند داشته و گامی بلند در جهت توسعه پایدار صنعتی برداشته است.

اجرای این طرح حاصل همکاری بین بخشی بین فولاد خوزستان و شرکت «آرکا ماشین» در زمینه تولید و تأمین ماشین‌آلات تخصصی بوده است — نمونه‌ای از ظرفیت‌های بومی در فناوری‌های پیشرفته صنعتی.

این موفقیت، نه تنها مرحله‌ای جدید در مدیریت پسماند صنعتی ایران محسوب می‌شود، بلکه الگویی جهانی برای تبدیل بار زیست‌محیطی به فرصت اقتصادی است.