در دنیای پویا و پر چالش بانکداری امروز، کنترل‌های داخلی نه یک الزام و محدودیت اداری، بلکه سپر محافظتی برای سازمان در مقابل ریسک‌ها و ابزاری راهبردی برای تحقق اهداف سازمانی و ایجاد ارزش افزوده برای موفقیت پایدار آن هستند. این ساز و کارها ضامن سلامت عملیاتی، کارایی فرآیندها و حفاظت از منافع ذینفعان هستند و مانند دستیارانی مطمئن از دارایی‌های بانک محافظت می‌کنند، از خطاها جلوگیری می‌کنند و به ما کمک می‌کنند تا خدمات بهتری به مشتریان ارائه دهیم. در این راستا و با توجه به ضرورت اشاعه فرهنگ کنترل داخلی و حسابرسی داخلی در بانک صنعت و معدن و شرکتهای ابزاری آن روابط عمومی با خدیجه اطیابی مدیر حسابرسی داخلی این بانکبه گفتگو نشسته است که در ادامه می خوانیم:

۱- لطفا برای مخاطبان توضیح دهید که منظور از کنترل‌های داخلی چیست؟
سیستم کنترل داخلی شامل مجموعه‌ای از سیاست‌ها، رویه‌ها و اقدامات عملیاتی است که به منظور تحقق سه هدف اساسی تضمین اعتبار و قابلیت اتکای گزارش‌های مالی؛ ارتقای اثربخشی و کارایی عملیات؛ و تضمین رعایت قوانین و مقررات مربوطه طراحی شده‌اند.
به بیان ساده تر کنترل‌های داخلی مجموعه‌ای از روش‌ها و قوانین ساده اما مهم هستند که برای اطمینان از اینکه کارها درست انجام شوند (رعایت دستورالعمل‌ها) از اشتباهات و سوء استفاده‌ ها جلوگیری شود و اطلاعات و دارایی‌های بانک محافظت شوند، طراحی شده‌اند.
کارکنان بانک صنعت و معدن به ویژه در شعب بانک به عنوان متخصصان صنعت بانکداری، نخستین خط دفاعی در شناسایی و پیشگیری از مخاطرات عملیاتی و ضامن اجرای اثربخش سیاست‌ها و دستورالعمل‌های سازمانی و منبع ارزشمند دانش عملیاتی برای بهبود مستمر فرآیندها به شمار می‌آیند.
دراین راستا هر یک از کارکنان در چارچوب عمل به تعهدات حرفه‌ای با اجرای دقیق دستورالعمل‌ها، پایش مستمر فعالیت‌ها و شناسایی به موقع انحرافات، ضمن گزارش دهی مسئولانه درخصوص موارد غیرمتعارف و نقاط ضعف احتمالی، مشارکت فعال در ارتقای فرآیندهای عملیاتی خواهند داشت.
واحد حسابرسی داخلی با رویکردی حرفه‌ای و مبتنی بر استانداردهای بین‌المللی، نقش مشاوره‌ای و نظارتی خود را در قالب ارزیابی اثربخشی کنترل‌ها و شناسایی فرصت‌های بهبود ایفا می‌نماید.

۲- در خصوص اهمیت کنترل داخلی بگویید و بفرمایید کارکنان چه نقشی در انجام صحیح آن بر عهده دارند؟
تصور کنید فرایند انجام امور در شعبه بانک را به یک خودرو تشبیه کنیم. شما به عنوان راننده خودرو (نقش شما در شعبه) مسئول رسیدن به مقصد (اهداف بانک) هستید. کنترل‌های داخلی مثل چراغ‌ها، ترمزها و آیینه‌های این خودرو هستند که کمک می‌کنند:

• بدون تصادف (خطا و تخلف) به مقصد برسید
• مسیر را درست و ایمن طی کنید
• از موانع (ریسک‌ها) به موقع با خبر شوید
  همکاران در شعبه چشم‌های بانک هستند و بایستی اگر هر مورد غیرعادی مشاهده نمودند(مثلاً مشتری مشکوک، سند غیرمعمول، مغایرت در حساب‌ها) سریعا گزارش دهند. درست مثل زمانی که چراغ چک خودرو روشن می‌شود و باید به آن توجه شود.
  کارکنان مسئول اجرای درست دستورالعمل‌ها هستند: مثل راننده که باید قوانین راهنمایی را رعایت کند. حتی اگر دستورالعمل‌ها گاهی وقت‌گیر به نظر برسند، وجود آنها برای جلوگیری از مشکلات و چالش‌های بزرگتر است.
  کارکنان پیشنهاد دهنده بهبودها هستند: اگر راه بهتری برای انجام کارها وجود دارد، پیشنهاد دهند، دانش و تجربه، موتور محرک بهبود سیستم است.
• چه اقدامات حیاتی وجود دارد که از سوی کارکنان باید مورد توجه قرار گرفته و به انجام برسد؟
• دستورالعمل‌ها را دقیق مطالعه کرده و اجرا کنند (مثل بستن کمربند ایمنی)
• اگر مشکلی دیدند، مثل چراغ چک ماشین، به مسئول مربوطه گزارش دهند. سکوت نکنند!
• برای انجام کارها میانبر نزنند یا ورود ممنوع نروند (حتی اگر فکر سریع‌تر باشد)

۳- و سخن پایانی؟
نقش حسابرسی داخلی ارائه اطمینان از اثربخش و موثر بودن کنترل هاست. در واقع مشابه نقش وجود معاینه فنی برای خودروست:

• به سلامت فعالیت بانک کمک می‌کند
• مشکلات را قبل از جدی شدن شناسایی می‌کند
• اما مسئولیت رانندگی ایمن همچنان با راننده است.
  در محیط رقابتی بانکداری امروز، کنترل‌های داخلی قوی و هوشمند، مزیت رقابتی محسوب می‌شود و همکاران به عنوان سرمایه‌های انسانی بانک صنعت و معدن، نقش محوری در نهادینه‌سازی فرهنگ کنترل داخلی دارند که با همکاری و تعهد حرفه‌ای آنان، ضمن دستیابی به سیستمی کارآمد، انعطاف‌پذیر و مطمئن و جلب اعتماد مشتریان، قادر خواهیم بود به تقویت برند بانک کمک کرده و بانکی بسازیم که الگوی امنیت و کیفیت باشد.