طرح غربالگری سرطان سینه و کولورکتال در استان اصفهان با پشتیبانی فولاد مبارکه، به الگویی نوین از هم‌افزایی صنعت و سلامت تبدیل شده است؛ طرحی که به گفته معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، می‌تواند تا ۸ هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی در هزینه‌های درمانی به همراه داشته باشد. این تجربه نشان می‌دهد مسئولیت اجتماعی، وقتی هوشمندانه طراحی شود، می‌تواند همان‌قدر اثربخش باشد که یک سرمایه‌گذاری صنعتی بزرگ.
کیوسک‌خبر ـ در نشست هماهنگی طرح غربالگری و پایش سلامت کولورکتال و سرطان سینه در استان اصفهان، حمید گله‌داری، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، گزارشی جامع از پراکندگی سرطان در استان ارائه داد. او با تأکید بر اهمیت مسئولیت اجتماعی در ارتقای سلامت عمومی، گفت: «برنامه غربالگری در جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و ۱۰۸ هزار نفر تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی کاشان اجرا خواهد شد. این اقدام با درخواست مدیران فولاد مبارکه صورت گرفته تا کل استان اصفهان تحت پوشش قرار گیرد.»
این برنامه، نه تنها یک گام مهم در پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان است، بلکه نشان‌دهنده تعهد صنایع بزرگ به سلامت جامعه و نقش آنها در تقویت زیرساخت‌های بهداشتی است؛ ارتباطی که به تدریج در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته به الگویی مؤثر برای همگرایی بین بخش خصوصی و نظام سلامت تبدیل شده است.
وضعیت پراکندگی سرطان در استان اصفهان
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به بررسی پراکندگی سرطان در استان پرداخت و گفت: «بر اساس آخرین آمار رسمی کشور، استان اصفهان پس از تهران، رتبه دوم را از نظر تعداد مبتلایان به سرطان دارد. استان اصفهان در چهار سرطان اصلی کشور، جزو مناطق پرتراکم قرار گرفته است.»
وی افزود: «در میان سرطان‌ها، سه سرطان اصلی در استان قابل توجه است؛ سرطان سینه، سرطان کولورکتال و سرطان پوست. به‌ویژه سرطان سینه در خانم‌های بالای ۳۰ سال و سرطان کولورکتال در افراد مسن‌تر اهمیت ویژه‌ای دارد. رتبه سرطان پوست در استان نیز چهارم کشور است.»
گله‌داری ادامه داد: «آمار استناد شده برای این تحلیل‌ها، مربوط به سال ۱۳۹۴ است. هرچند مطالعاتی در سال ۱۳۹۹ نیز انجام شده است، اما برای اطمینان از هم‌راستایی با آمار وزارت بهداشت، از داده‌های رسمی سال ۱۳۹۴ استفاده کرده‌ایم. جمعیت استان در محاسبات لحاظ شده است؛ به‌طور مثال، در خود شهر اصفهان، شیوع سرطان ۲۱۱ در ۱۰۰ هزار نفر است که تقریباً معادل ۱۱ هزار نفر مبتلا در سال می‌باشد. از این تعداد، حدود ۲۵ درصد در شهرستان‌های شاهین‌شهر و نجف‌آباد قرار دارند و سایر شهرستان‌ها مانند کاشان و خمینی‌شهر به‌مراتب کمتر مبتلا بوده‌اند.»
وی توضیح داد: «گسترش سرطان‌ها در استان، به‌ویژه از شهر اصفهان به سمت شمال‌غرب استان و نواحی صنعتی، قابل توجه است. این پراکندگی و توپوگرافی منطقه نشان‌دهنده اثرات محیطی و صنعتی بر شیوع سرطان است، اما هدف از ارائه این آمار متهم کردن کسی نیست، بلکه برای برنامه‌ریزی هدفمند و پیشگیری است.»
برنامه پیشگیرانه و طرح ملی غربالگری
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تصریح کرد: «در ادامه، به معرفی طرحی که قرار است در استان اجرایی شود خواهیم پرداخت. این طرح با هدف پیشگیری، شناسایی به موقع بیماران و کاهش شیوع سرطان در استان برنامه‌ریزی شده است و با مشارکت شبکه‌های بهداشت و درمان، بیمارستان‌های اصلی استان و دانشگاه‌های علوم پزشکی، به‌ویژه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اجرا خواهد شد.»
گله‌داری جزئیات دقیق اجرای طرح پیشگیری و غربالگری سرطان کلورکتال و سینه در استان را تشریح و اعلام کرد: «از سال ۱۳۹۶ تاکنون، حدود ۵۰۰ هزار تست غربالگری در جمعیت هدف انجام شده است. این افراد در بازه سنی ۵۰ تا ۷۰ سال قرار دارند و تست‌ها در مدت زمان متوسط ۴۵ دقیقه انجام می‌شوند. نتایج نشان می‌دهد که حدود ۱۰ درصد افراد تست مثبت داشته‌اند، معادل ۵۳ هزار نفر، که از این میان حدود ۱۷ هزار نفر تحت کلونوسکوپی قرار گرفتند و ۶ هزار و ۹۶۸ نفر موارد پیش‌سرطانی تشخیص داده شدند. همچنین ۳۷۶ مورد سرطان کشف شد که افراد از وجود بیماری اطلاع نداشتند و با یک تست ساده FIT شناسایی شدند.»
وی افزود:«تست FIT که به مردم ارائه می‌شود، به شکل خانگی انجام می‌شود؛ به طوری که فرد نمونه خود را در خانه تهیه و تحویل مراکز ما می‌دهد.»
پوشش جمعیتی و مشارکت دانشگاه‌ها
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان توضیح داد: «برنامه غربالگری در جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و ۱۰۸ هزار نفر تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی کاشان اجرا خواهد شد. این اقدام با درخواست مدیران فولاد مبارکه صورت گرفته تا کل استان اصفهان تحت پوشش قرار گیرد.»
وی افزود: حدود ۱۰ درصد جمعیت استان، معادل ۵۰۰ هزار نفر، تحت پوشش دانشگاه کاشان قرار می‌گیرند و جمعیت هدف، افراد ۵۰ تا ۷۰ سال هستند.»
روش اجرا و مراکز درگیر
گله‌داری بیان کرد: «طرح غربالگری از خانه‌های بهداشت در مناطق روستایی و از پایگاه‌های سلامت در مناطق شهری آغاز می‌شود. فراخوان‌ها به صورت تلفنی انجام شده و افراد دعوت می‌شوند تا تست‌های لازم را انجام دهند. در صورت مثبت بودن تست، فرد به مراکز سطح دو و بیمارستان‌های تعیین‌شده ارجاع داده می‌شود.»
وی ادامه داد: «برای دانشگاه علوم پزشکی کاشان نیز برنامه مشابه اجرا خواهد شد؛ از خانه‌های بهداشت و مراکز شهری شروع و ارجاع به بیمارستان‌های سطح دوم انجام می‌شود. در شهر اصفهان، چهار بیمارستان اصلی این خدمات را ارائه می‌کنند. جلسات متعددی برای برنامه‌ریزی دقیق و مطلوب این فرآیند برگزار شده است تا از ایجاد اضطراب و ازدحام در مردم جلوگیری شود.»
دستاوردهای ملی و بررسی سایر شاخص‌ها
وی با اشاره به اقدامات انجام شده در سطح کشور گفت: «تا کنون در سطح ایران، حدود ۹۱۷ هزار نفر مورد معاینه قرار گرفته‌اند. در این میان، ۶۱ درصد سرطان‌ها با معاینات فیزیکی، ماموگرافی و سایر روش‌های غربالگری شناسایی شده است. به طور مثال، ۱۱۴ مورد سرطان سینه در مراکز غربالگری شناسایی شده‌اند که قبلاً افراد از وجود بیماری اطلاع نداشتند.»
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان کرد: «در گروه‌های سنی زیر ۴۰ سال، پیش‌بینی می‌شود حدود ۲۴ درصد افراد نیاز به غربالگری و بررسی دقیق داشته باشند و در گروه بالای ۴۰ سال نیز غربالگری گسترده‌تر انجام خواهد شد.»
وی افزود: «بخشی از افراد نیاز به سونوگرافی دارند که حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد جمعیت هدف را شامل می‌شود، و یکی از چالش‌های اصلی در اجرای طرح تأمین تجهیزات و ظرفیت سونوگرافی است.»
گله‌داری تأکید کرد: «هدف ما شناسایی به‌موقع بیماران، کاهش بار بیماری و ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به موقع است تا سلامت عمومی مردم ارتقا یابد و از اضطراب و ازدحام ناشی از تأخیر در غربالگری جلوگیری شود.»
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان عنوان کرد: «متأسفانه در بخش دولتی با محدودیت‌های بسیار زیادی مواجه هستیم. یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها، کمبود تجهیزات سونوگرافی است. امیدواریم با اعتباری که توسط فولاد مبارکه تأمین خواهد شد، بتوانیم حداقل یک مرکز سونوگرافی ویژه افراد کم‌بضاعت راه‌اندازی کنیم.»
وی افزود: «طرح غربالگری در حدود ۱۸ مرکز استان اجرا می‌شود و گزارش‌هایی که باید انجام شود، از جمله باید قابلیت‌های هوش مصنوعی در ماموگرافی را راه اندازی کنیم زیرا کمک شایانی در تشخیص زودهنگام سرطان سینه خواهد کرد.»
اهمیت تشخیص زودهنگام و مراحل درمان
گله‌داری خاطرنشان کرد: «تشخیص سرطان در مراحل اولیه، به خصوص مرحله یک، امکان درمان تا ۱۰۰ درصد را فراهم می‌کند، اما در مراحل پیشرفته مانند مرحله چهار که ارگان‌ها درگیر شده‌اند، میزان بقای بیماران به کمتر از ۲۷ درصد کاهش می‌یابد. بنابراین شناسایی زودهنگام برای حفظ سلامت و زندگی افراد حیاتی است.»
وی ادامه داد: «برای تشخیص سرطان سینه، افرادی که بالای ۴۰ سال هستند، به ویژه کسانی که سابقه فامیلی مثبت دارند، تحت ماموگرافی قرار می‌گیرند و مراحل بعدی غربالگری و درمان به ترتیب اجرا خواهد شد.»
اهمیت اقتصادی برنامه غربالگری
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تصریح کرد: «برای طرح غربالگری سال جاری استان حدود ۶۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است. اگر بتوانیم با تشخیص زودهنگام از بیماری، هزینه درمان یک فرد را که حدود ۲ میلیارد تومان است، کاهش دهیم، این برنامه می‌تواند به صرفه‌جویی هشت هزار میلیارد تومانی در هزینه‌های درمانی منجر شود. این برآورد فقط هزینه‌های مستقیم درمان را شامل می‌شود و هزینه‌های غیرمستقیم و اثرات اجتماعی را در نظر نگرفته‌ایم.» / ایراسین
https://www.kioskekhabar.ir/?p=289591
