محمد صادقی مدیرعامل شرکت بهسازان ملت، در گفتگو با عصر تراکنش به برنامه‌های این شرکت در سال ۱۴۰۴ اشاره کرد.

کیوسک‌خبر ـ شرکت بهسازان ملت در سال ۱۴۰۳ با وجود چالش‌های متعدد داخلی و خارجی، توانست دستاوردهای قابل‌توجهی را در حوزه توسعه خدمات دیجیتال و تقویت زیرساخت‌ها ثبت کند. تمرکز اصلی این شرکت در نیمه نخست سال گذشته بر تکمیل زنجیره خدمات غیرحضوری و گسترش سرویس‌های مبتنی بر API بود تا کسب‌وکارها بتوانند به‌صورت مستقیم از خدمات دیجیتال آن بهره‌مند شوند. راه‌اندازی پلتفرم Open API بانکیما با اتصال بیش از ۱۰۰ مشتری بزرگ و توسعه «هاب اعتباری» مبتنی بر مدل BNPL که پرداخت تسهیلات را به چند دقیقه کاهش داد، از جمله موفقیت‌های سال ۱۴۰۳ بهسازان ملت هستند.

در گفت‌وگویی که با محمد صادقی، مدیرعامل بهسازان ملت داشتیم، ابتدا به عملکرد این شرکت در یک سال گذشته و چالش‌هایی که داشتند پرداختیم و سپس برنامه‌های این شرکت را در سال ۱۴۰۴ بررسی کردیم. به گفته صادقی، برای سال ۱۴۰۴، بهسازان ملت برنامه‌های جدی در حوزه نوسازی سامانه‌های خود و بهبود تجربه کاربری‌اش دارد و بازطراحی رابط کاربری اینترنت‌بانک و موبایل‌بانک این شرکت برای مشتریان حقیقی و حقوقی بانک ملت نیز ادامه خواهد یافت. گزارشی از این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.

سال ۱۴۰۳؛ از توسعه خدمات دیجیتال تا تقویت پایداری زیرساخت‌ها
سال ۱۴۰۳ برای شرکت بهسازان ملت، سالی مملو از فرازونشیب و درعین‌حال، همراه با دستاوردهای ارزشمند بوده است. محمد صادقی، مدیرعامل بهسازان ملت، با بیان این موضوع، توضیح می‌دهد که در نیمه نخست سال گذشته، تمرکز اصلی این شرکت بر توسعه محصولات و خدماتی قرار گرفت که متناسب با نیاز بازار و مشتریان – اعم از حقیقی، حقوقی، استارتاپ‌ها و فین‌تک‌ها – طراحی شده بودند. در این راستا، تقویت خدمات غیرحضوری و گسترش سرویس‌های مبتنی بر API در دستور کارشان قرار گرفت تا کسب‌وکارها بتوانند به‌صورت مستقیم از خدمات دیجیتال بهره‌مند شوند. او در این باره می‌گوید: «هدف این بود که زنجیره ارائه خدمات غیرحضوری شرکت تکمیل و پاسخ‌گویی به مشتریان در بسترهای دیجیتال نیز تقویت شود.»

اما در نیمه دوم سال و با تشدید تنش‌های منطقه‌ای، شرایط بهسازان ملت نیز مشابه بسیاری از کسب‌وکارها دستخوش تغییر شده است. صادقی می‌گوید: «با ورود به نیمه دوم سال و در پی تحولات منطقه‌ای و برخی اختلالات زیرساختی در نظام بانکی، اولویت‌های ما به سمت ارتقای پایداری خدمات و امنیت زیرساخت‌ها تغییر یافت. بهسازان ملت پروژه‌ای چهار تا پنج‌ماهه را برای بازبینی، بازنویسی و بهبود ساختارهای نرم‌افزاری و زیرساختی آغاز کرد؛ پروژه‌ای که با موفقیت بالا اجرا و موجب شد شرکت در ماه‌های پایانی سال، بدون اختلال جدی به ارائه خدمات ادامه دهد. هرچند این تغییر رویکرد باعث شد برخی اهداف توسعه‌ای در زمینه تکمیل سبد محصولات به تعویق بیفتد اما دستاورد بزرگ این دوره، دستیابی به ثبات عملیاتی و اطمینان‌پذیری در ارائه خدمات بود.»

۱۴۰۳؛ ترکیبی از توسعه زیرساخت‌های نوآورانه و تقویت پایداری خدمات
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای بهسازان ملت در سال ۱۴۰۳، راه‌اندازی پلتفرم Open API تحت عنوان «بانکیما» بود؛ پلتفرمی که طبق صحبت‌های صادقی، بیش از ۱۰۰ مشتری بزرگ به این پلتفرم متصل و از خدمات آن بهره‌مند شده‌اند. او توضیح می‌دهد: «همچنین در سال گذشته در همکاری با دفاتر پیشخوان دولت، سیستم جدیدی در بخش پرداخت با عنوان «هاب اعتباری» توسعه یافته است. این محصول با تمرکز بر مدل BNPL و اتصال به خط اعتباری بانک ملت، امکان ارائه تسهیلات سریع به مشتریان را فراهم ساخت؛ به‌طوری‌که فاصله میان ثبت درخواست تا پرداخت نهایی تسهیلات به کمتر از چند دقیقه کاهش یافته است.»

صادقی می‌گوید که این شرکت در حوزه خدمات غیرحضوری، توانسته حدود ۷۰ الی ۸۰ درصد اهداف عملیاتی خود را محقق کند. او در ادامه بیان می‌کند: «تنها بخشی که نیازمند پیگیری بیشتر در سال پیش ‌رو خواهد بود، پروژه بازطراحی رابط کاربری و بهبود تجربه کاربری در برخی از سامانه‌های بهسازان ملت است که در سال ۱۴۰۳ به طور کامل اجرایی نشد. در مجموع، عملکرد بهسازان ملت در سال ۱۴۰۳ را می‌توان ترکیبی از توسعه زیرساخت‌های نوآورانه و تقویت پایداری خدمات دانست؛ رویکردی که چشم‌انداز روشنی را برای سال ۱۴۰۴ ترسیم می‌کند.»

چالش‌هایی که بیشتر برون‌سازمانی بودند
التهابات منطقه‌ای، معادلات بسیاری از کسب‌وکارها را در سال ۱۴۰۳ تحت‌تأثیر خود قرار داد و این مسئله درباره بهسازان ملت نیز صدق می‌کند. اما طبق صحبت‌های مدیرعامل این شرکت، بهسازان ملت توانسته با وجود همه این التهابات، کارنامه مالی خوبی را ثبت کند. صادقی در این‌ باره توضیح می‌دهد: «سال ۱۴۰۳ به لحاظ کلی، سالی ویژه و همراه با حساسیت‌های خاص برای بهسازان ملت و همچنین برای کل کشور بود. اگر بخواهیم صرفاً از جنبه مالی به این سال نگاه کنیم، می‌توان آن را سالی موفق‌تر نسبت به ۱۴۰۲ دانست. در بُعد مالی، شرکت بهسازان ملت توانست عملکرد موفق‌تری داشته باشد و از جهت پایداری نیز وضعیت بهتری نسبت به سال‌های گذشته تجربه کردیم. البته، این سال نیز مانند سایر سال‌ها، با دغدغه‌ها و چالش‌هایی همراه بود؛ از جمله دغدغه‌های مرتبط با نیروی انسانی که گرچه در شرکت ما کمتر از سایر مجموعه‌ها نمود پیدا کرد اما نمی‌توان تأثیر مسائل اقتصادی و تورم را بر کارکنان نادیده گرفت. با‌این‌حال، به طور کلی می‌توان گفت که از نظر فنی، مالی و پایداری سیستم‌ها، سال بسیار خوبی برای سازمان رقم خورد و می‌توان آن را در زمره سال‌های موفق و خوشایند بهسازان ملت قرار داد.»

صادقی چالش‌های این شرکت در سال گذشته را به دو دسته طبقه‌بندی می‌کند و در پاسخ به این پرسش که چه چالش‌هایی موجب شد روند توسعه شرکت در سال ۱۴۰۳ با تأخیر یا اختلال مواجه شود، این‌طور می‌گوید: «باید به‌وضوح گفت بخشی از این چالش‌ها خارج از کنترل سازمان بوده‌اند. همان‌طور که آگاه هستید، ما در سیستم بانکی با انواع ریسک‌ها مواجه هستیم؛ برخی سیستماتیک هستند و برخی غیرسیستماتیک. ریسک‌های غیرسیستماتیک، مرتبط با ساختار داخلی شرکت هستند و امکان مدیریت آنها توسط خود سازمان وجود دارد؛ خواه ناشی از مدیریت مطلوب باشد یا سوءمدیریت، در هر صورت در حیطه کنترل شرکت هستند اما چالش اصلی ما در سال ۱۴۰۳، ناشی از ریسک‌های سیستماتیکی بود که خارج از حوزه اختیار سازمان یا حتی بانک قرار داشت. می‌توان از جمله این موارد به نوسانات اقتصادی، فشارهای تورمی و مسائل منطقه‌ای اشاره کرد. این مسائل به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم، اثرات جانبی خود را بر ساختارهای بانکی و شرکت‌های فعال در این حوزه گذاشتند.»

مدیرعامل بهسازان ملت باور دارد که با توجه به حساسیت شدید حاکم بر نظام بانکی، پایداری و امنیت سیستم‌ها در اولویت نخست شرکت بهسازان قرار گرفته و این مسئله باعث شده تا این شرکت در برخی موارد نسبت به توسعه یا اعمال تغییرات، با احتیاط و محافظه‌کاری بیشتری عمل کند. صادقی می‌گوید: «نگرانی از ایجاد اختلالات احتمالی در خدمت‌رسانی و واکنش مشتریان، باعث شد بسیاری از اقدامات توسعه‌ای با دقت بیشتر و در مواردی با تأخیر انجام شود. در مجموع، بیشترین چالش ما در سال گذشته، ناشی از ریسک‌های برون‌سازمانی و شرایط محیطی بود که نه‌فقط شرکت ما، بلکه کل اکوسیستم مالی و بانکی کشور را تحت‌تأثیر قرار داد. حملات سایبری که به سیستم‌های بانکی و مالی کشور در سال ۱۴۰۳ انجام شد، به‌مراتب پیشرفته‌تر، پیچیده‌تر و جدی‌تر از سال‌های گذشته بود.

این حملات، همراه با شرایط حساسی که در منطقه و داخل کشور شکل گرفته بود، موجب شد که حساسیت‌های نظام بانکی – به‌عنوان یکی از ارکان مهم و تأثیرگذار در ساختار اقتصادی و اجتماعی جامعه – به‌طور بی‌سابقه‌ای افزایش پیدا کند؛ چراکه هرگونه اختلال در این نظام، می‌تواند تأثیرات وسیعی بر کل جامعه بگذارد. در چنین شرایطی، شرکت ما و بسیاری از نهادهای فعال در صنعت بانکی، تقریباً در وضعیت آماده‌باش قرمز یا نارنجی قرار داشتند؛ حالتی که عملاً روند توسعه و کارهای روزمره را مختل می‌کند و تمرکز سازمان را از فعالیت‌های توسعه‌ای به سمت دفاع و حفاظت از وضعیت موجود می‌برد. با‌این‌حال، خدا را شکر در سال ۱۴۰۳ اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفت و برابر حجم بالای تهدیدها، عملکرد مناسبی ارائه شد.»

او معتقد است که شرایط پرتنش سال گذشته باعث شد سازمان‌ها با چالش‌های زیادی روبه‌رو شوند. حتی بدون حمله سایبری مستقیم، ترس از حمله‌ای احتمالی، فشار روانی سنگینی ایجاد می‌کند. صادقی می‌گوید: «گاهی همین ترس، از خود حمله هم سخت‌تر بود. نهادهای امنیتی و نظارتی مدام هشدار می‌دادند و می‌خواستند که سازمان‌ها بیشتر مراقب باشند. این فضای پر از هشدار، حس ناامنی شدیدی را منتقل می‌کرد و کار را برای مدیران و کارشناسان امنیتی بسیار سخت کرده بود.»

زیرساخت‌های بانکی؛ آماده یا در معرض تهدید؟
صادقی در پاسخ به این پرسش که آیا زیرساخت‌های بانکی کشور برابر تهدیداتی از جنس سایبری آمادگی کافی دارند یا خیر، باور دارد که در این زمینه ما با دو مسئله اساسی مواجه خواهیم بود. او دراین‌باره توضیح می‌دهد: «چالش نخست، فرسودگی زیرساخت‌های فنی موجود و چالش بعدی توانمندی ما در ایجاد دیوارهای امنیتی مؤثر است، چه از نظر سخت‌افزاری، چه نرم‌افزاری و چه منابع انسانی متخصص. مورد مهم‌تر، بحث امنیت سامانه‌هایی است که بر بستر همین زیرساخت‌ها اجرا می‌شوند. سامانه‌هایی که بعضاً با نرم‌افزارهای قدیمی و فناوری‌های دهه ۷۰ و ۸۰ شمسی توسعه یافته‌اند و طبیعتاً با استانداردهای روز فاصله دارند و موارد معدودی را می‌توان پیدا کرد که به دهه ۹۰ شمسی تعلق داشته باشند. واقعیت این است که در حوزه‌هایی مثل کربنکینگ، تقریباً سیستم نویی در کشور وجود ندارد و اکثر سامانه‌های مورد استفاده، متعلق به دو سه دهه پیش هستند.

همین مسأله، ریسک‌پذیری ساختار را بالا می‌برد. از سوی دیگر، خروج نیروی انسانی متخصص، خصوصاً در بخش امنیت نیز یکی از چالش‌های جدی است. با توجه به حساسیت بالای این حوزه، گاهی فضا آن‌چنان پرتنش می‌شود که تمایل کارشناسان خبره برای ماندن یا پیوستن به مجموعه‌های بانکی کاهش پیدا می‌کند؛ این خود یک زنگ خطر جدی است! همچنین، تأمین تجهیزات امنیتی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به دلیل قیمت‌های بالا و محدودیت‌های واردات، با دشواری‌های فراوانی همراه شده است. گاهی حتی در خصوص ساده‌ترین ابزارها مانند آنتی‌ویروس‌ها یا فایروال‌های پیشرفته، مشخص نیست که آیا از لحاظ امنیتی مجاز به استفاده از محصولات شرکت‌های خاص هستیم یا نه. همین عدم قطعیت، مخاطرات را افزایش می‌دهد. با وجود اینکه هنوز اقدام جدی و بنیادی برای برطرف‌کردن این ریسک‌ها صورت نگرفته، واقعیت این است که یک سال دیگر نیز با همین شرایط سپری شد و نگرانی‌ها عمیق‌تر شده‌اند. امیدواریم تصمیم‌گیران در سطح کلان برای این مسائل راه‌حل‌های عملی و پایدار بیابند، چراکه حفظ پایداری و امنیت در نظام بانکی کشور، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

به‌روزرسانی و نوسازی سامانه‌ها در سال ۱۴۰۴
یکی از برنامه‌های کلیدی بهسازان ملت در سال ۱۴۰۴، آغاز فرآیند گذار از سامانه‌های فعلی به سمت سامانه‌هایی مدرن‌تر و به‌روزتر است. صادقی می‌گوید: «باید سامانه‌هایمان را به‌نحوی نوسازی کنیم تا بتوانند نیازهای مشتریان را در افق ۵ تا ۱۰ سال آینده پاسخ دهند. با توجه به ابعاد فنی و زیرساختی این تغییر، پیش‌بینی می‌شود آماده‌سازی کامل بسترهای لازم حدود دو تا سه سال زمان ببرد.» اما به گفته ایشان، روند مدرن‌سازی از سال جاری آغاز خواهد شد.

او در پاسخ به این سوال که فکر می‌کند سال ۱۴۰۴ چگونه سالی برای بهسازان ملت خواهد بود، می‌گوید: «ما طی سال‌هایی که در این حوزه مشغول هستیم، تقریباً هر سال را با این جمله شروع کرده‌ایم که «امسال سال سختی است»، فکر نمی‌کنم سال ۱۴۰۴ هم از این قاعده مستثنی باشد و قطعاً سختی‌های خاص خود را خواهد داشت اما نباید در مواجهه با این دشواری‌ها بیش از حد نگران یا کاملاً منفعل باشیم. مهم این است که هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی داشته باشیم؛ به اهدافمان متعهد بمانیم و در پایان سال بتوانیم با اطمینان بگوییم که تلاش کردیم و نتیجه هم گرفتیم.»

به گفته مدیرعامل بهسازان ملت، برای سال ۱۴۰۴ هم برنامه‌های کوتاه‌مدت در حوزه بهینه‌سازی در نظر گرفته‌اند، هم برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت برای مدرن‌سازی. او چشم‌انداز ترسیم‌شده برای این سال را نیز مثبت و امیدوارکننده می‌بیند و می‌گوید که چنانچه شرایط به‌درستی مدیریت شود، می‌توان سال ۱۴۰۴ را سالی موفق برای بهسازان ملت تلقی کرد. در پایان این گفت‌وگو، به نکته‌ای مهم اشاره شد که فراتر از برنامه‌ها و سیاست‌ها، به رسالت سازمانی افراد برمی‌گردد. صادقی در این باره می‌گوید: «مهم‌ترین مسئله این است که ما وظیفه داریم کار کنیم؛ در هر شرایطی. باید حواسمان باشد که هر آنچه امروز در اختیار داریم، حاصل تلاش سال‌های گذشته است. من شخصاً هفت یا هشت سال است که در این مسیر کار می‌کنم و پیش از من نیز افراد زیادی زحمت کشیدند تا به این نقطه برسیم. حالا ما مسئولیت داریم که این داشته‌ها را حفظ کنیم، آنها را توسعه و به نسل بعدی تحویل بدهیم؛ به‌طوری‌که وقتی چند سال بعد به این مسیر نگاه می‌کنند، بگویند کسانی که پیش از ما بودند، خوب کار کردند و ما را به نقطه خوبی رساندند. وظیفه ما این است که شرمنده مردم نباشیم.»

دو چالش اساسی در سال ۱۴۰۴: نیروی انسانی و فناوری
صادقی در ادامه، پیش‌بینی خود از چالش‌های صنعت بانکی کشور در سال ۱۴۰۴ را مطرح می‌کند، پاسخی که بر دو محور اصلی تمرکز دارد. نخستین محوری که صادقی به آن اشاره می‌کند، چالش مرتبط با نیروی انسانی است. او در این زمینه می‌گوید: «به‌واسطه کاهش توان مالی شرکت‌ها و تأثیرپذیری مستقیم این صنعت از نرخ ارز، حفظ و جذب نیروی متخصص دشوارتر از گذشته شده است. وقتی در بازه شش‌ماهه، نرخ ارز ۲ برابر می‌شود، به طور طبیعی بر توان شرکت‌ها برای پرداخت حقوق و مزایا اثر می‌گذارد. این مسئله، نه‌تنها جذب نیروی جدید را سخت‌تر می‌کند، بلکه ایجاد و حفظ محیط آرام، برای نگهداشت و استفاده از توانمندی‌های نیروهای موجود را نیز به چالش می‌کشد. این در حالی است که برای توسعه سیستم‌های جدید و بهبود عملکرد فعلی، نیاز به نیروی انسانی متخصص و باتجربه و نیروی انسانی مسلط به دانش روز و پرانرژی، امری حیاتی است.

چالش دوم، به حوزه فناوری مربوط می‌شود؛ جایی که واردات فناوری و به‌کارگیری آن به دلیل تحریم‌ها، مسائل مجوزدهی، هزینه‌های بالای ارزی و فرآیندهای طولانی تهیه تجهیزات با موانع جدی روبه‌روست. حتی در ساده‌ترین موارد مانند واردات آنتی‌ویروس‌ها یا ابزارهای امنیتی اولیه، مشکلات متعددی وجود دارد؛ زیرا بسیاری از ارائه‌دهندگان این محصولات، به علت تحریم‌ها از ارائه خدمات خود به ما سر باز می‌زنند و آنهایی هم که حاضر به همکاری با ما هستند، باید به لحاظ امنیتی سنجیده شوند و به‌نوعی جواز حضور در کشور را بگیرند. به همین دلیل، یکی از دغدغه‌های اصلی بهسازان ملت در سال ۱۴۰۴، مدیریت و مقابله با این دو چالش بزرگ خواهد بود.»

مباشر ملت؛ نسل جدید خدمات دیجیتال برای مشتریان حقوقی
بهسازان ملت از مدت‌ها پیش به دنبال توسعه خدمات بانک ملت برای مشتریان حقوقی آن بوده و در سال ۱۴۰۳ نیز این مسئله را با افزودن سرویس مباشر ملت به سبد خود پیگیری کرده است؛ نسخه موبایلی اینترنت‌بانک برای مشتریان حقوقی. صادقی دراین‌باره توضیح می‌دهد: «بزرگ‌ترین ویژگی جدیدی که در سال ۱۴۰۳ به این سامانه اضافه شد، امکان امضای اسناد از طریق امضای دیجیتال ملت بود. برای مثال، مشتریان می‌توانند بدون نیاز به صدور چک فیزیکی، گردش مالی موردنظر خود را به صورت سند تعریف کنند و اعضای هیئت‌مدیره پس از مشاهده مدارک، سند را امضا کرده و عملیات مالی را انجام دهند. افزوده‌ شدن این خدمت به مباشر، رضایت بالایی در میان مشتریان حقوقی بانک ایجاد کرده، چراکه نیاز مهمی را پاسخ داده و فرایندهای مالی را تسهیل کرده است. البته پیش از این نیز خدماتی در حوزه چک و مدیریت حساب برای مشتریان حقوقی وجود داشت اما این دو خدمت جدید، در سال گذشته برجسته‌ترین تحولات بودند.»

مدیرعامل بهسازان ملت می‌گوید که در سال ۱۴۰۴، برنامه‌های بهسازان ملت در دو مسیر موازی دنبال خواهد شد؛ اقداماتی که کنار یکدیگر می‌توانند در بهبود تجربه کاربران این شرکت نقش مهمی ایفا کنند. صادقی در این باره می‌گوید: «در وهله نخست، به دنبال بهینه‌سازی سامانه‌های فعلی ازجمله بازنویسی و طراحی مجدد رابط کاربری و تجربه کاربری اینترنت‌بانک و موبایل‌بانک برای مشتریان حقیقی و حقوقی هستیم. این سامانه‌ها درحال‌حاضر قدیمی محسوب می‌شوند و بازطراحی آنها می‌تواند رضایت کاربران را به‌طور محسوسی افزایش دهد. بخشی از این اقدامات در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ آغاز شد و نتایج مثبتی همچون پایداری بیشتر سیستم‌ها به همراه داشت. ادامه این پروژه‌ها در شش‌ماهه نخست ۱۴۰۴ نیز در دستور کار قرار دارد. دومین مسیر، پروژه مدرن‌سازی سامانه‌هاست؛ پروژه‌ای مجزا و کلیدی که هدف آن، ایجاد بستری مدرن برای چند سال آینده است. این پروژه در کنار برنامه‌های بهینه‌سازی، گام مهمی برای آینده‌نگری و تحول دیجیتال در بانک خواهد بود.»/ ماهنامه عصر تراکنش