در سال‌های اخیر، خلق پول کنترل‌نشده به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی اقتصاد ایران تبدیل شده است. هشدارهای مکرر مقامات سابق بانک مرکزی، نسبت به عواقب این پدیده، نشان از نگرانی عمیق در میان متخصصان اقتصادی دارد. خلق پول بدون پشتوانه واقعی، نه تنها باعث شتاب تورم، کاهش ارزش پول ملی و بی‌ثباتی اقتصادی شده، بلکه نظام بانکی را نیز در معرض فروپاشی قرار داده است.

به گزارش کیوسک‌خبر، در سال‌های اخیر، موضوع رشد غیرقابل کنترل نقدینگی و خلق پول در ایران به یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی تبدیل شده است. هشدارهای اخیر مقامات پیشین بانک مرکزی نسبت به پیامدهای این پدیده، حاکی از نگرانی عمیق در میان کارشناسان اقتصادی است. خلق پول بدون پشتوانه واقعی، نه تنها باعث شتاب تورم و کاهش ارزش پول ملی شده، بلکه ثبات اقتصادی، معیشت مردم و حتی نظام بانکی کشور را در معرض خطر جدی قرار داده است.

در این میان، نقش بانک‌ها در تشدید خلق پول بی‌ضابطه برجسته است. نظام بانکی ایران که از ساختاری بانک‌محور برخوردار است، در شرایطی با ضعف نظارت، فقدان شفافیت و عدم پاسخگویی مدیران، به منبعی برای خلق اعتبار بی‌رویه تبدیل شده است. اعطای تسهیلات بدون پشتوانه واقعی و بدون رعایت استانداردهای اعتباری، منجر به تجمع معوقات و زیان‌های انباشته در بانک‌ها شده است. این وضعیت باعث شده تا بانک‌ها مجدداً به بانک مرکزی روی آورده و چرخه خلق پول تشدید شود.

در اقتصاد ایران، خلق پول اغلب به عنوان راهکار کوتاه‌مدت برای تأمین مالی دولت یا حمایت از بانک‌های مشکل‌دار مورد استفاده قرار گرفته است. این در حالی است که وابستگی دولت به درآمدهای نفتی ناپایدار و ضعف درآمدهای مالیاتی، باعث شده تا خلق پول به عنوان یک الگوی مداوم در مدیریت بودجه ظاهر شود. این روش تأمین مالی نه تنها باعث شتاب تورم شده، بلکه به کاهش اعتماد عمومی به نظام پولی و بانکی منجر شده است.

علاوه بر این بحران، راهکارهای متعددی برای مهار خلق پول بی‌ضابطه وجود دارد. اصلاح نظام نظارتی و تقویت بانک مرکزی به عنوان یک نهاد مستقل و مقتدر، اولویت اصلی محسوب می‌شود. همچنین هدایت اعتبارات به سمت بخش تولید، افزایش شفافیت در عملکرد بانک‌ها، اصلاح ساختار نرخ بهره و مقابله جدی با فساد در نظام بانکی از جمله اقداماتی است که می‌تواند به کنترل رشد نقدینگی کمک کند.

اما حل این معضل تنها به اصلاحات فنی و نظارتی ختم نمی‌شود. ضروری است که تصمیم‌گیرندگان اراده سیاسی لازم برای انجام اصلاحات ساختاری و نهادی را داشته باشند. استقلال واقعی بانک مرکزی، تقویت ابزارهای نظارتی با استفاده از فناوری‌های نوین، شفاف‌سازی کامل صورت‌های مالی بانک‌ها و مقابله با رانت‌های بانکی از جمله محورهای کلیدی این اصلاحات است.

در نهایت، تنها با اجرای هماهنگ این راهکارها و ایجاد اراده قوی سیاسی، می‌توان امید داشت که خلق پول کنترل‌نشده مهار شود و زمینه برای ثبات اقتصادی، رشد پایدار و بهبود معیشت مردم فراهم گردد. این مسیر سخت و طولانی است، اما ضروری است تا اقتصاد ایران بتواند از تله تورم و بی‌ثباتی خارج شده و به مسیر توسعه و رفاه پایدار بازگردد و نظام بانکی نیز دوباره به عنوان موتور محرکه رشد اقتصادی عمل کند.