حوزه علمیه قم در یک قرن اخیر با انقلابی فکری، پیشتازی بی‌نظیری در عرصه‌های علمی، اخلاقی و مبارزاتی از خود به نمایش گذاشته است. آیت‌الله اعرافی، رئیس حوزه‌های علمیه کشور، در نشست خبری همایش یکصدمین سالگرد تأسیس این نهاد علمی-انقلابی، با اشاره به نقش تاریخی حوزه قم در تولید گفتمان اسلامی و رهبری نهضت انقلابی، تأکید کرد: «حوزه قم در این صد سال، هم پرچمدار علم و اخلاق بوده و هم پیشقراول مبارزه با استبداد و استعمار.»

به گزارش کیوسک‌خبر، نشست خبری همایش بین‌المللی یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم، صبح امروز (یک‌شنبه) با حضور آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه کشور، در موزه و کتابخانه ملک برگزار شد. وی در این نشست با مرور تاریخ پرافتخار حوزه‌های علمیه، به ویژه حوزه قم، نقش بی‌بدیل این نهاد را در تحولات علمی، اجتماعی و سیاسی ایران و جهان اسلام تشریح کرد.

سه رکن هویتی حوزه علمیه: دانش، اخلاق و پیوند با مردم

آیت‌الله اعرافی با اشاره به مؤلفه‌های هویتی حوزه‌های علمیه، سه عنصر کلیدی دانش‌محوری، اخلاق‌محوری و مردم‌گرایی را اساس کار این نهاد برشمرد. وی توضیح داد: «هویت علمی حوزه از ابتدا تا امروز تداوم داشته است. در دوره‌هایی، تمام دانش‌ها در دل حوزه تدریس می‌شد و مرزی بین دانشگاه و حوزه وجود نداشت.»

وی افزود: «دومین رکن هویت حوزه، اخلاق و معنویت است که عالمان مسلمان در ۱۲۰ سال گذشته در آن درخشیدند. اما بدون مردم، حوزه معنا ندارد؛ حوزه از مردم برآمده و برای خدمت به آنان است.»

سیاست‌ورزی عقلانی؛ از مبارزه با استعمار تا رهبری انقلاب اسلامی

مدیر حوزه‌های علمیه کشور با تأکید بر سیاست‌ورزی عقلانی حوزه‌ها، خاطرنشان کرد: «حوزه‌های علمیه در نهضت‌های ضداستعماری و مبارزه با استبداد پیشتاز بودند و این مسیر در انقلاب اسلامی به اوج رسید.»

وی با اشاره به تأسیس حوزه علمیه قم در سال ۱۳۰۱ شمسی توسط آیت‌الله حائری یزدی، گفت: «این حوزه در شرایط بحرانی و هم‌زمان با تلاش قدرت‌های جهانی برای دین‌زدایی از ایران بنیان نهاده شد و به سرعت به کانون اندیشه اسلامی و سیاست دینی تبدیل گردید.»

قم؛ خاستگاه گفتمان سیاسی انقلاب و مردم‌سالاری دینی

آیت‌الله اعرافی با اشاره به نقش محوری حوزه قم در نیم قرن اخیر، تصریح کرد: «این حوزه نه‌تنها گفتمان سیاسی اسلام ناب را تولید کرد، بلکه با رهبری امام خمینی (ره) به قلب تپنده نهضت انقلابی بدل شد. حوزه قم الگویی نوین از مردم‌سالاری دینی ارائه داد که در تقابل با مدل‌های وارداتی غربی و نظام‌های استبدادی قرار داشت.»

گسترش کیفی و کمّی حوزه؛ از حضور بانوان تا بین‌المللی‌سازی علوم اسلامی

رئیس حوزه‌های علمیه از رشد چشمگیر حوزه در دهه‌های اخیر خبر داد و گفت: «یکی از دستاوردهای مهم، حضور ساختاریافته بانوان در عرصه‌های علمی است. امروز بیش از ۵۰۰ مدرسه علمیه خواهران در ایران و ده‌ها مرکز در خارج از کشور فعال هستند.»

وی همچنین بر تلاش حوزه برای بین‌المللی‌سازی علوم اسلامی تأکید کرد و افزود: «قم امروز در بیش از ۱۰۰ کشور جهان حضور علمی و فرهنگی دارد و آثار علمای شیعه به ده‌ها زبان زنده دنیا ترجمه شده است.»

همایش یکصدمین سالگرد؛ رونمایی از طرح‌های تحولی و منشور رهبری

آیت‌الله اعرافی با اشاره به اهداف همایش بین‌المللی یکصدمین سالگرد حوزه قم، از رونمایی طرح تحول مدیریت حوزه و «درخت‌واره علوم اسلامی» خبر داد که شامل ۱۶ حوزه دانشی، ۴۰۰ گرایش و ۱۰۰ قلمرو فعال است.

وی همچنین از مشارکت ۳۰۰ محقق در تولید ۲۵ جلد کتاب درباره تحولات علمی حوزه قم خبر داد و اظهار امیدواری کرد که این همایش افق‌های جدیدی را برای آینده حوزه بگشاید.

در پایان، مدیر حوزه‌های علمیه کشور از حضور چهار مرجع تقلید در این همایش و انتشار منشور تاریخی مقام معظم رهبری درباره آینده حوزه‌ها خبر داد و گفت: «این منشور می‌تواند نقطه عطفی در مسیر تحولات آینده حوزه‌های علمیه باشد.»

به گزارش کیوسک‌خبر، حوزه علمیه قم در طول یک قرن گذشته، نه‌تنها به عنوان مرکز علمی و اخلاقی جهان اسلام شناخته شده، بلکه با ارائه الگوی مردم‌سالاری دینی و رهبری انقلاب اسلامی، نقش بی‌بدیلی در تاریخ معاصر ایفا کرده است. همایش یکصدمین سالگرد این حوزه، فرصتی است برای مرور دستاوردهای گذشته و ترسیم نقشه راه آینده بر اساس منشور رهبری و طرح‌های تحولی.