راه‌اندازی نظام مالیاتی هوشمند و اجرای گسترده صورتحساب الکترونیک در بخش مالیات بر ارزش افزوده، تحولی بنیادین در جهت شفافیت، عدالت و پایداری مالیاتی به شمار می‌رود. این اصلاح نه تنها فرار مالیاتی و فعالیت شرکت‌های صوری را محدود کرده، بلکه با تقویت سرمایه در گردش بنگاه‌ها، محیط کسب‌وکار را به نفع تولیدکنندگان قانون‌مدار بهبود بخشیده است.

به گزارش کیوسک‌خبر، اجرای نظام مالیاتی هوشمند و گسترش صورتحساب الکترونیک در سال جاری، به عنوان یکی از مهم‌ترین اقدامات اصلاحی در حوزه اقتصاد و مالیات، تأثیرات چشمگیری بر ساختار نظام مالیاتی کشور داشته است. این تحول، فراتر از یک تغییر فنی در نحوه ثبت معاملات، به عنوان یک اصلاح ساختاری در جهت شفافیت، عدالت و پایداری درآمدی عمل می‌کند و زمینه‌ساز حرکت به سمت اقتصاد دیجیتال و مدیریت داده‌محور است.

در سال‌های گذشته، فرار مالیاتی از طریق صدور فاکتورهای جعلی و بهره‌برداری شرکت‌های صوری، بخش قابل توجهی از درآمدهای مالیاتی دولت را از بین می‌برد. این رویه نه تنها منجر به کاهش درآمدهای پایدار می‌شد، بلکه بار سنگین مالیاتی را بر دوش فعالان شفاف و قانون‌مدار اقتصاد می‌انداخت و رقابت ناعادلانه‌ای در بازار ایجاد می‌کرد. با اجرای صورتحساب الکترونیک، این شکاف اساسی در نظام مالیاتی به تدریج پُر شده است.

در چارچوب این سیستم هوشمند، صدور فاکتور برای هر واحد اقتصادی بر اساس معیارهای دقیقی از جمله سابقه فروش، گردش مالی، سوابق بانکی و وضعیت مالیاتی تعیین می‌شود. این اعتبارسنجی هوشمند، دیگر اجازه نمی‌دهد شرکت‌های کاغذی یا صوری با صدور فاکتورهای میلیاردی، از تعهدات مالیاتی خود شانه خالی کنند. به این ترتیب، یکی از مهم‌ترین مسیرهای فرار مالیاتی به طور مؤثر مسدود شده و زمینه برای رقابت سالم و عادلانه در فضای اقتصادی فراهم شده است.

یکی از دستاوردهای برجسته این اصلاح، اطمینان مالیاتی مودیان قانون‌مدار است. در سیستم قبلی، وجود امکان رد اعتبار فاکتورها توسط ممیزان، بار مالی و زمانی قابل توجهی بر بنگاه‌های اقتصادی تحمیل می‌کرد و برنامه‌ریزی مالی آن‌ها را با عدم قطعیت مواجه می‌ساخت. اما امروز، هر فاکتوری که در سامانه صورتحساب الکترونیک ثبت شود، دارای اعتبار مالیاتی قطعی است و هیچ ممیزی حق ندارد آن را رد کند. این تضمین قانونی، نه تنها تنش میان مودی و سازمان امور مالیاتی را کاهش داده، بلکه اعتماد بنگاه‌ها به نظام مالیاتی را به شکل چشمگیری افزایش داده است.

همزمان با این تحول، تغییر مهمی در نحوه اخذ مالیات بر ارزش افزوده در معاملات نسیه اعمال شده است. پیش از این، فروشنده موظف بود حتی پیش از دریافت وجه از خریدار، مالیات بر ارزش افزوده را به دولت پرداخت کند. این الزام، سرمایه در گردش بنگاه‌ها را تحت فشار شدید قرار داده و نقدینگی لازم برای تداوم فعالیت‌های تولیدی را محدود می‌کرد. اما در سازوکار جدید، مالیات این نوع معاملات تنها پس از تسویه نهایی وجه اخذ می‌شود. این اصلاح، به معنای آزادسازی منابع مالی و کاهش فشار بر تولیدکنندگان است و به بنگاه‌ها امکان می‌دهد تا از سرمایه خود به‌صورت بهینه‌تری استفاده کنند.

این تغییر، به ویژه در شرایط فعلی اقتصاد کشور که نقدینگی و دسترسی به سرمایه چالش عمده‌ای برای تولیدکنندگان است، اهمیت مضاعفی دارد. آزاد شدن نقدینگی در گردش بنگاه‌ها، نه تنها به تداوم تولید کمک می‌کند، بلکه فضای مناسبی برای توسعه فعالیت‌ها، اشتغال‌زایی و سرمایه‌گذاری فراهم می‌آورد.

اجرای صورتحساب الکترونیک تنها یک ابزار جمع‌آوری مالیات نیست، بلکه بستری برای مدیریت علمی اقتصاد و حکمرانی داده‌محور است. این سیستم با کاهش فساد، افزایش شفافیت و حمایت از تولید، به بهبود محیط کسب‌وکار کمک شایانی کرده است. جلوگیری از فعالیت شرکت‌های صوری، تضمین اعتبار فاکتورها و تغییر در زمان پرداخت مالیات، همگی به کاهش هزینه‌های غیرضروری فعالان اقتصادی منجر شده و اعتماد متقابل میان دولت و بخش خصوصی را تقویت کرده است.

در مجموع، استقرار نظام مالیاتی هوشمند و صورتحساب الکترونیک، گامی بلند در جهت ایجاد اقتصادی منصفانه، شفاف و پایدار است. این اصلاح نه تنها درآمدهای دولت را افزایش و پایدار می‌کند، بلکه با کاهش هزینه‌های غیرضروری و تقویت اعتماد متقابل، زمینه‌ساز جذب سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی پایدار خواهد بود. اگر این مسیر با اراده جدی ادامه یابد، بدون شک می‌توان آن را یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اقتصادی دهه اخیر دانست — دستاوردی که شفافیت و عدالت را به دو بال اصلی نظام مالیاتی مدرن تبدیل کرده است.